Co zrobić, aby pozbyć się śluzowej wydzieliny?
Kaszel | Grypa i przeziębienie
Może nie zdajesz sobie z tego sprawy na pierwszy rzut oka, ale pomimo raczej nieapetycznego wyglądu, śluz odgrywa dla naszego zdrowia kluczową rolę.1 Chroni tkanki przed wysychaniem i pełni funkcję bariery między naszym organizmem a bakteriami, wirusami, kurzem i alergenami.1
Jednak gdy jesteśmy chorzy, nasz organizm wytwarza śluz w nadmiarze.1 Jest to reakcja układu odpornościowego na infekcję lub podrażnienie.2 A więc – co można zrobić, aby pozbyć się nadmiaru wydzieliny?
Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, jak pozbyć się śluzu zalegającego w nosie i gardle, jakie są różnice między śluzem i flegmą oraz co kolor śluzu może zdradzić na temat twojego stanu zdrowia.
Śluz z gardła i nosa – co pomoże, by się go pozbyć?
Zbyt duża ilość śluzu w gardle lub nosie może być symptomem infekcji (np. przeziębienia lub grypy) bądź innych schorzeń,1 takich jak:2
- dolegliwości związane z alergiami, np. katar sienny,
- alergiczny nieżyt nosa,
- polipy nosa.
Jego obecność może być po prostu częścią procesu zdrowienia, ale zbyt duża ilość śluzu bywa również dokuczliwa. Jeśli dokucza ci nadmiar śluzu w gardle lub w nosie, możesz wypróbować następujące domowe sposoby na pozbycie się go:1
- Używanie nawilżacza lub generatora pary: może to pomóc w nawilżeniu śluzówki nosa i gardła, co z kolei pomoże zmniejszyć produkcję śluzu.1 Aby utrzymać odpowiednią wilgotność powietrza, może również wykorzystać rośliny doniczkowe bądź rozstawić w pomieszczeniu miseczki z wodą.2
- Utrzymywanie nawilżenia śluzówki za pomocą roztworu soli fizjologicznej: Rozpylanie roztworu soli fizjologicznej w postaci aerozolu do nosa bądź płukanie nosa takim roztworem kilka razy dziennie może pomóc w usunięciu śluzu.2
- Ciepła, mokra ściereczka na twarz: Nałożenie ciepłej, mokrej ściereczki na twarz może pomóc złagodzić przekrwienie zatok.
Leki dostępne bez recepty
Niektóre leki dostępne bez recepty mogą być pomocne w usuwaniu śluzu. Należą do nich:1
- leki wykrztuśne, takie jak Mucosolvan,3 które przy kaszlu mokrym pomagają usunąć z dróg oddechowych zalegający śluz,
- leki zmniejszające przekrwienie śluzówki, które obniżają produkcję śluzu w nosie,
- leki przeciwhistaminowe – jeśli przyczyną obecności śluzu w nosie jest alergia,
- steroidowe aerozole do nosa, jeśli przyczyną obecności są polipy nosa.2
Porozmawiaj z farmaceutą, który pomoże ci wybrać odpowiedni lek bez recepty.2 Należy ponadto skontaktować się z lekarzem, jeśli na przykład:
- objawy utrzymują się dłużej niż 3 tygodnie lub towarzyszy im gorączka,1
- objawy zaczynają cię niepokoić.
Środki tradycyjne
Niektóre środki znane z medycyny ludowej wykorzystywane są z powodzeniem od wieków. Na przykład, mogą to być “ receptury”, które twoja babcia przygotowywała w czasie twojej choroby, gdy byłeś/aś dzieckiem, chociażby rosół na przeziębienie czy herbata imbirowa z miodem i cytryną dla złagodzenia bólu gardła.
Niektóre spośród tych ludowych remediów są znane ze skutecznego działania — wiele osób uważa je za przydatne, chociaż nie mamy zbyt wielu dowodów naukowych na poparcie tych stwierdzeń.
Istnieje jednak kilka badań, które sugerują, że następujące środki mogą faktycznie pomóc w pozbyciu się nadmiaru śluzu:
Co można wziąć na kaszel mokry?
Nadmierne gromadzenie się śluzu może być przyczyną kaszlu.2 Kaszel połączony z odkrztuszaniem śluzu często nazywany jest kaszlem mokrym.7
Trzeba pamiętać, że kaszel jest naturalną odpowiedzią immunologiczną organizmu i ma na celu zwalczanie infekcji lub choroby, podobnie jak produkcja śluzu.8 Jednak gdy nadmierna ilość śluzu gromadzi się i przeszkadza w funkcjonowaniu, wówczas można przyjmować leki wykrztuśne dostępne bez recepty.8 Mogą one pomóc złagodzić objawy.8
Środki wykrztuśne rozrzedzają śluz, dzięki czemu pozbycie się go z dróg oddechowych jest łatwiejsze.1 Na przykład substancją czynną w leku Mucosolvan jest ambroksol — związek znajdujący szerokie zastosowanie w usuwaniu śluzu.7,9
Inne składniki aktywne, które zdaniem niektórych mogą łagodzić kaszel mokry, to ekstrakty ziołowe, takie jak tymianek.7
Tymianek jest składnikiem aktywnym roślinnych syropów na kaszel.7
Pamiętaj, że leki bez recepty mogą tymczasowo złagodzić objawy, ale nie są lekarstwami usuwającymi przyczynę dolegliwości.10 Porozmawiaj z lekarzem lub farmaceutą o tym, które środki OTC są dla ciebie najlepsze i zawsze kontaktuj się z lekarzem, jeśli kaszel staje się dla ciebie niepokojący.10
Dowiedz się więcej o "Kaszel mokry, czy kaszel suchy: objawy, przyczyny i leczenie"
Kolor śluzu: Co może oznaczać?
Niektórzy uważają, że kolor śluzu może ujawnić naturę choroby, a nawet podpowiedzieć, jakie są możliwe procedury leczenia.1,11,12 Stwierdzenia tego typu są jednak coraz częściej obalane.11,12
Ogólnie rzecz biorąc, czarny lub brązowy śluz może występować częściej u nałogowych palaczy lub pojawiać się przy niektórych typach chorób płuc.1 Zielone, brązowe lub krwawe zabarwienie może natomiast występować częściej przy infekcjach bakteryjnych.1 Nie jest to jednak prawidłowość, przez co jednoznaczne ustalenie znaczenia zabarwienia śluzu jest trudne.1
Trzeba pamiętać, że za nadprodukcję śluzu może odpowiadać wiele różnych czynników.1 Często zabarwienie śluzu lub flegmy pochodzi od białych krwinek.12 Są one uwalniane przez organizm w celu zwalczania wielu czynników obcych, w tym zanieczyszczeń, pyłków, bakterii czy wirusów.12 Ogólnie rzecz biorąc, lekarze podczas stawiania diagnozy nie polegają na kolorze śluzu w celu rozpoznania choroby, i ty też nie powinieneś.1
FAQ
-
Nie. Kolor śluzu nie jest wskaźnikiem infekcji, więc na tej podstawie nie da się można stwierdzić, czy masz infekcję, czy nie. Na przykład, jak wyjaśnia ekspert z Harvardu, alergie sezonowe mogą powodować obecność żółtej, przezroczystej lub zielonej wydzieliny w nosie, ale nie jest ona objawem żadnej infekcji.11
-
Nie, odkrztuszanie żółtej flegmy nie oznacza, że potrzebujesz antybiotyków. Nie da się stwierdzić, czy potrzebujesz antybiotyków, na podstawie koloru flegmy. Flegma może przyjmować różne kolory, od białego po żółty i zielony.12 Za to zabarwienie odpowiadają białe krwinki, które zawierają zielonkawe białko.12 Organizm wytwarza białe krwinki, aby zwalczać wszystko, co postrzega jako obce, w tym zanieczyszczenia, pyłki lub drobnoustroje.12 Dlatego właśnie zabarwiona flegma niekoniecznie oznacza, że masz infekcję bakteryjną wymagającą leczenia antybiotykami.12 Zabarwiona flegma może na przykład sygnalizować infekcję wirusową, która może ustąpić samoistnie.12
-
Odkrztuszanie śluzu niekoniecznie musi oznaczać poprawę stanu zdrowia, ale jest sygnałem, że organizm walczy z obcym czynnikiem chorobotwórczym.
Śluz ma kluczowe znaczenie dla utrzymania organizmu w zdrowiu.1 Tworzy on warstwę ochronną, która filtruje bakterie, kurz i alergeny.1 Śluz wyścieła płuca, zatoki i jamę ustną, a także jelita i żołądek.1
W przypadku infekcji wirusowej lub bakteryjnej, takiej jak przeziębienie lub grypa, drogi oddechowe ogarnia stan zapalny i wówczas produkują one więcej śluzu.1 Śluz może stać się gęsty od nagromadzonych w nim bakterii, ale również od komórek odpornościowych, które organizm wytwarza, aby zwalczać infekcję.1 Tak więc większa ilość śluzu oznacza, że organizm aktywnie walczy z czynnikami, które wywołują symptomy choroby.
DODATKOWA
RADA
Chociaż śluzowa wydzielina nie oznacza poważnej utraty zdrowia, nie można jej lekceważyć. Warto się zapoznać z jej przyczynami i sposobami leczenia.
Dowiedz się więcej
- Marvels of Mucus and Phlegm | NIH News in Health, accessed 04/10/2022, available at https://newsinhealth.nih.gov/2020/08/marvels-mucus-phlegm
- Catarrh - NHS, Accessed 08/11/2022 , Available at https://www.nhs.uk/conditions/catarrh/
- ChPL Mucosolvan, 30 mg/5 ml, syrop, zatw. 04.2024.
- Brown, L., Miller, A., Miller, E. Chicken Soup for the Treatment of Respiratory Infections, Chest Journal, 2020, Nov. 1, VOLUME 158, ISSUE 5, P2231-2232, DOI:https://doi.org/10.1016/j.chest.2020.06.062
- Sanu A, Eccles R. The effects of a hot drink on nasal airflow and symptoms of common cold and flu. Rhinology. 2008 Dec;46(4):271-5. PMID: 19145994.
- Beigoli S, Behrouz S, Memar Zia A, Ghasemi SZ, Boskabady M, Marefati N, Kianian F, Khazdair MR, El-Seedi H, Boskabady MH. Effects of Allium cepa and Its Constituents on Respiratory and Allergic Disorders: A Comprehensive Review of Experimental and Clinical Evidence. Evid Based Complement Alternat Med. 2021 Sep 11;2021:5554259. doi: 10.1155/2021/5554259. PMID: 34552650; PMCID: PMC8452398.
- Kardos P, Dinh QT, Fuchs KH, Gillissen A, Klimek L, Koehler M, Sitter H, Worth H. German Respiratory Society guidelines for diagnosis and treatment of adults suffering from acute, subacute and chronic cough. Respir Med. 2020 Aug-Sep;170:105939. doi: 10.1016/j.rmed.2020.105939. Epub 2020 Apr 25. PMID: 32843157.
- Sharma S, Hashmi MF, Alhajjaj MS. Cough. [Updated 2022 Aug 18]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK493221/
- ChPL Mucosolvan Tabletki, 30mg/1 tabletka, tabletki, zatw. 04.2024 , ChPL Mucosolvan Mini, 15 mg/5 ml, syrop, zatw. 04.2024., ChPL Mucosolvan Syrop, 30 mg/5 ml, syrop, zatw. 04.2024.
- Common Cold | Antibiotic Use | CDC, accessed 04/10/2022, available at https://www.cdc.gov/antibiotic-use/colds.html
- Don’t judge your mucus by its color - Harvard Health, acccessed 04/10/2022, available at https://www.health.harvard.edu/blog/dont-judge-your-mucus-by-its-color-201602089129
- Green phlegm and snot ‘not always a sign of an infection needing antibiotics’ - GOV.UK, accessed 04/10/2022, available at https://www.gov.uk/government/news/green-phlegm-and-snot-not-always-a-sign-of-an-infection-needing-antibiotics
- Smith JA, Ashurst HL, Jack S, Woodcock AA, Earis JE. The description of cough sounds by healthcare professionals. Cough. 2006 Jan 25;2:1. doi: 10.1186/1745-9974-2-1. PMID: 16436200; PMCID: PMC1413549.
- Widysanto A, Mathew G. Chronic Bronchitis. [Updated 2022 Jul 12]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482437/
MAT-PL-2301775