Kaszel u dzieci: przyczyny i leczenie

Kaszel | Dzieci | Grypa i przeziębienie

Kaszel u dzieci bywa uciążliwy, zarówno dla dziecka, jak i jego rodziców. Obserwowanie, jak dzieci kaszlą, może naprawdę wywołać niepokój. Na pewno się jednak ucieszysz, gdy powiemy ci, że w większości przypadków przyczyna kaszlu nie jest groźna.

Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o najczęstszych przyczynach kaszlu u dzieci w wieku 2 lat i starszych, jakie są najlepsze leki na kaszel dla dzieci i kiedy należy zabrać dziecko do lekarza.

Kaszel u dzieci może być ostry, podostry lub przewlekły. W przypadku dorosłych ostry kaszel to kaszel trwający krócej niż 3 tygodnie, podostry kaszel trwa 3-8 tygodni, a przewlekły kaszel to kaszel trwający dłużej niż 8 tygodni.¹ W przypadku dzieci natomiast kaszel uznajemy za przewlekły, jeśli trwa dłużej niż 4 tygodnie.¹

Najczęstszą przyczyną ostrego kaszlu u dzieci jest infekcja górnych dróg oddechowych wywołana wirusem (np. wirusem przeziębienia lub grypy).² Do innych przyczyn należą:^3,4

• wirusowe lub bakteryjne zakażenie dolnych dróg oddechowych,
• astma,
• krup (podgłośniowe zapalenie krtani),
• zapalenie płuc,
• ciało obce w drogach oddechowych, np. drobna zabawka lub jedzenie (wymaga natychmiastowej pomocy). 

Najczęstsze przyczyny przewlekłego kaszlu u dzieci w wieku poniżej 5 lat obejmują:³

• infekcje,
• refluks żołądkowo-przełykowy,
• wrodzone zaburzenia (obecne od urodzenia),
• astmę,
• przewlekłe bakteryjne zapalenie oskrzeli lub przewlekłe zakażenie bakteryjne,
• bierne palenie (np. rodziców) i zanieczyszczenie środowiska,
• obecność ciała obcego w układzie oddechowym.

Najczęstsze przyczyny przewlekłego kaszlu u dzieci w wieku powyżej 5 lat obejmują:³

• astmę,
• infekcje,
• zespół przewlekłego spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła (katar spływający do gardła),
• przewlekłe bakteryjne zapalenie oskrzeli lub przewlekłe zakażenie bakteryjne,
• bierne palenie i zanieczyszczenie środowiska,
• rozstrzenie oskrzeli – stan, w którym jedna lub więcej gałęzi oskrzeli jest poszerzona,
• kaszel psychogenny lub tak zwany „kaszel nawykowy”.

Przeczytaj więcej o „Przewlekły kaszel u dzieci i dorosłych: przyczyny i leczenie”

Chociaż słuchanie kaszlu dziecka może być nieprzyjemne, kaszel zwykle nie jest powodem do niepokoju. Zgodnie z badaniami szacuje się, że zdrowe dziecko kaszle około 11 razy dziennie. Jednak gdy nadchodzą zimniejsze miesiące, dzieci mogą kasłać częściej z powodu infekcji górnych dróg oddechowych, które są w tym czasie powszechne.^1,3

Większość czynników wywołujących ostry kaszel u dzieci ustępuje samoczynnie w ciągu kilku dni lub tygodni. Na przykład, jeśli przyczyną jest przeziębienie, objawy mogą ustąpić w ciągu 5–7 dni lub w ciągu 2 tygodni w przypadku małych dzieci. U dzieci bardzo często kaszel utrzymuje się jeszcze przez 2–3 tygodnie po przebytej infekcji wirusowej. Jeśli w tym czasie dziecko pije, je i oddycha normalnie, a kasłaniu nie towarzyszy świszczący oddech, przyczyna kaszlu prawdopodobnie nie jest poważna.⁴

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem. Jeśli dziecko kaszle dłużej niż 2–3 tygodnie, należy udać się do lekarza.^4,5 Trzeba jednocześnie pamiętać, że kaszel ma tendencję do samoistnego ustępowania po kilku tygodniach.^1,3

Skonsultuj się ponadto z lekarzem, jeśli:

• uważasz, że w drogach oddechowych dziecka utknęło ciało obce,⁶
• oprócz kaszlu, dziecko ma bardzo wysoką temperaturę, dreszcze lub odczuwa gorąco,⁴
• kaszel utrzymuje się przez długi czas, szczególnie w nocy lub po wysiłku fizycznym.⁴

W przypadku kaszlu u dzieci mamy do wyboru następujące opcje leczenia, które mogą szybko złagodzić objawy:

• miód, w postaci czystej lub jako ciepły napój z cytryną,⁴
• pastylki do ssania mogą pomóc przy bólu gardła i kaszlu. Nie są jednak odpowiednie dla dzieci poniżej 4 roku życia;
• syropy na suchy kaszel dostępne bez recepty na mokry kaszel (taki jak Mucosolvan⁷) lub na oba rodzaje kaszlu.

Wybór najlepszej metody leczenia kaszlu u dziecka zależy od jego przyczyny.³ Dzieci w pierwszych miesiącach życia z kaszlem ze względu na ryzyko szybkiej progresji objawów i ciężkiego przebiegu choroby powinny być skonsultowane z lekarzem. U dzieci powyżej 2. roku życia, w większości przypadków ostry kaszel u dzieci jest spowodowany infekcją górnych dróg oddechowych, którą warto skonsultować z pediatrą. W domu można zastosować środki i metody, jak na przykład:^2,8

• odpoczynek i nawadnianie dużą ilością płynów,
• miód, w postaci czystej lub jako ciepły napój z cytryną,⁴
• syropy na suchy kaszel dostępne bez recepty, na mokry kaszel (takie jak Mucosolvan⁷ dostępny dla dzieci od pierwszego roku życia).

W przypadku przeziębienia i infekcji wirusowych dzieci kaszlą, ponieważ śluz spływa im do gardła i podrażnia je.⁴ Dlatego też pozbycie się śluzu może również złagodzić kaszel. Aby pozbyć się zalegającego śluzu, możesz spróbować:

• wykorzystać nawilżacz powietrza czy nawilżacz parowy,⁸
• zachęcić dziecko do inhalacji ciepłych oparów z gorącej kąpieli,⁸
• podać syrop wykrztuśny, taki jak Mucosolvan dla dzieci.⁹

Mucosolvan wykorzystuje aktywny składnik, ambroksol,^7,9 który jest uznanym związkiem wspomagającym usuwanie śluzu z dróg oddechowych.¹⁰ Mucosolvan ma podwójne działanie:^7,9 rozpuszcza śluz i ułatwia wydalenie go z dróg oddechowych.¹¹ Jest odpowiedni dla dzieci od pierwszego roku życia i starszych.¹¹

Dowiedz się więcej: „Co zrobić, aby pozbyć się śluzowej wydzieliny?”