Kaszel u dzieci: przyczyny i leczenie
Kaszel | Dzieci | Grypa i przeziębienie
Kaszel u dzieci bywa uciążliwy, zarówno dla dziecka, jak i jego rodziców. Obserwowanie, jak dzieci kaszlą, może naprawdę wywołać niepokój. Na pewno się jednak ucieszysz, gdy powiemy ci, że w większości przypadków przyczyna kaszlu nie jest groźna.
Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o najczęstszych przyczynach kaszlu u dzieci w wieku 2 lat i starszych, jakie są najlepsze leki na kaszel dla dzieci i kiedy należy zabrać dziecko do lekarza.
Kaszel u dzieci – przyczyny. Czy wiesz, co go wywołuje?
Kaszel u dzieci może być ostry, podostry lub przewlekły. W przypadku dorosłych ostry kaszel to kaszel trwający krócej niż 3 tygodnie, podostry kaszel trwa 3-8 tygodni, a przewlekły kaszel to kaszel trwający dłużej niż 8 tygodni.1 W przypadku dzieci natomiast kaszel uznajemy za przewlekły, jeśli trwa dłużej niż 4 tygodnie.1
Najczęstszą przyczyną ostrego kaszlu u dzieci jest infekcja górnych dróg oddechowych wywołana wirusem (np. wirusem przeziębienia lub grypy).2 Do innych przyczyn należą:3,4
- wirusowe lub bakteryjne zakażenie dolnych dróg oddechowych,
- astma,
- krup (podgłośniowe zapalenie krtani),
- zapalenie płuc,
- ciało obce w drogach oddechowych, np. drobna zabawka lub jedzenie (wymaga natychmiastowej pomocy).
Najczęstsze przyczyny przewlekłego kaszlu u dzieci w wieku poniżej 5 lat obejmują:3
- infekcje,
- refluks żołądkowo-przełykowy,
- wrodzone zaburzenia (obecne od urodzenia),
- astmę,
- przewlekłe bakteryjne zapalenie oskrzeli lub przewlekłe zakażenie bakteryjne,
- bierne palenie (np. rodziców) i zanieczyszczenie środowiska,
- obecność ciała obcego w układzie oddechowym.
Najczęstsze przyczyny przewlekłego kaszlu u dzieci w wieku powyżej 5 lat obejmują:3
- astmę,
- infekcje,
- zespół przewlekłego spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła (katar spływający do gardła),
- przewlekłe bakteryjne zapalenie oskrzeli lub przewlekłe zakażenie bakteryjne,
- bierne palenie i zanieczyszczenie środowiska,
- rozstrzenie oskrzeli – stan, w którym jedna lub więcej gałęzi oskrzeli jest poszerzona,
- kaszel psychogenny lub tak zwany „kaszel nawykowy”.
Przeczytaj więcej o „Przewlekły kaszel u dzieci i dorosłych: przyczyny i leczenie”
Kaszel u dziecka – kiedy powinien być niepokojący?
Chociaż słuchanie kaszlu dziecka może być nieprzyjemne, kaszel zwykle nie jest powodem do niepokoju. Zgodnie z badaniami szacuje się, że zdrowe dziecko kaszle około 11 razy dziennie. Jednak gdy nadchodzą zimniejsze miesiące, dzieci mogą kasłać częściej z powodu infekcji górnych dróg oddechowych, które są w tym czasie powszechne.1,3
Większość czynników wywołujących ostry kaszel u dzieci ustępuje samoczynnie w ciągu kilku dni lub tygodni. Na przykład, jeśli przyczyną jest przeziębienie, objawy mogą ustąpić w ciągu 5–7 dni lub w ciągu 2 tygodni w przypadku małych dzieci. U dzieci bardzo często kaszel utrzymuje się jeszcze przez 2–3 tygodnie po przebytej infekcji wirusowej. Jeśli w tym czasie dziecko pije, je i oddycha normalnie, a kasłaniu nie towarzyszy świszczący oddech, przyczyna kaszlu prawdopodobnie nie jest poważna.4
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem. Jeśli dziecko kaszle dłużej niż 2–3 tygodnie, należy udać się do lekarza.4,5 Trzeba jednocześnie pamiętać, że kaszel ma tendencję do samoistnego ustępowania po kilku tygodniach.1,3
Skonsultuj się ponadto z lekarzem, jeśli:
Jak zatrzymać kaszel u dziecka?
W przypadku kaszlu u dzieci mamy do wyboru następujące opcje leczenia, które mogą szybko złagodzić objawy:
Jak najskuteczniej leczyć kaszel u dzieci?
Wybór najlepszej metody leczenia kaszlu u dziecka zależy od jego przyczyny.3 Dzieci w pierwszych miesiącach życia z kaszlem ze względu na ryzyko szybkiej progresji objawów i ciężkiego przebiegu choroby powinny być skonsultowane z lekarzem. U dzieci powyżej 2. roku życia, w większości przypadków ostry kaszel u dzieci jest spowodowany infekcją górnych dróg oddechowych, którą warto skonsultować z pediatrą. W domu można zastosować środki i metody, jak na przykład:2,8
- odpoczynek i nawadnianie dużą ilością płynów,
- miód, w postaci czystej lub jako ciepły napój z cytryną,4
- syropy na suchy kaszel dostępne bez recepty, na mokry kaszel (takie jak Mucosolvan7 dostępny dla dzieci od pierwszego roku życia).
W przypadku przeziębienia i infekcji wirusowych dzieci kaszlą, ponieważ śluz spływa im do gardła i podrażnia je.4 Dlatego też pozbycie się śluzu może również złagodzić kaszel. Aby pozbyć się zalegającego śluzu, możesz spróbować:
Syrop na kaszel dla dzieci
Mucosolvan wykorzystuje aktywny składnik, ambroksol,7,9 który jest uznanym związkiem wspomagającym usuwanie śluzu z dróg oddechowych.10 Mucosolvan ma podwójne działanie:7,9 rozpuszcza śluz i ułatwia wydalenie go z dróg oddechowych.11 Jest odpowiedni dla dzieci od pierwszego roku życia i starszych.11
Dowiedz się więcej: „Co zrobić, aby pozbyć się śluzowej wydzieliny?”
FAQ
-
Większość czynników wywołujących ostry kaszel u dzieci ustępuje samoczynnie w ciągu kilku dni lub tygodni, w przypadku jakichkolwiek wątpliwości warto iść na wizytę do pediatry. Jeśli kaszel trwa dłużej niż 2–3 tygodnie, koniecznie skonsultuj się z lekarzem.4,5 Kaszel trwający dłużej niż 4 tygodnie jest uważany za przewlekły.2 Jednak nawet przewlekły kaszel u dzieci może ustąpić samoczynnie.3
-
Kaszel ma tendencję do nasilania się w nocy, ponieważ śluz zalegający w nosie i górnych drogach oddechowych dziecka spływa wówczas do gardła.6 Podrażnia gardło i drogi oddechowe, powodując kaszel. Syrop na kaszel Mucosolvan może łagodzić kaszel nocny, utrzymując swe działanie do 8 godzin,7 i jest odpowiedni dla dzieci od pierwszego roku życia.11
-
Kaszel w przebiegu COVID u dzieci jest zwykle suchy, czasem towarzyszy mu świszczący oddech.12 Jednak ostatnie badania opublikowane przez Amerykańską Akademię Pediatrii wykazały, że Omicron, jeden z wariantów wirusa, może powodować u dzieci krup.13 Krup powoduje napadowy, suchy, „szczekający kaszel”, trudności w oddychaniu i głośny, szorstki dźwięk podczas wdechu, znany jako „stridor” lub świst krtaniowy. Wariant Omicron może również powodować mokry kaszel.
-
Kaszel u dzieci może być mokry lub suchy.3 Suchy kaszel u dzieci jest zwykle związany z infekcją wirusową.1
Kaszel u dzieci można również sklasyfikować na podstawie jego dźwięku. Według Saudi Pediatric Pulmonology Association (SPPA), dźwięk kaszlu może być:
- suchy/staccato, jak w przypadku zapalenia płuc,
- szczekający, jak w przypadku krupu,
- szczekający/trąbiący, jak w przypadku kaszlu psychogennego,
- spazmatyczny, jak w przypadku krztuśca.
DODATKOWA
RADA
Kaszel naszych dzieci może być dość martwiący. Dobrze jest zapoznać się z jego przyczynami, aby adekwatnie podejść do rozwiązania.
- ERS guidelines on the diagnosis and treatment of chronic cough in adults and children. Morice, H. et al. 2020. European Respiratory Journal 55: 1901136; DOI: 10.1183/13993003.01136-2019
- Singh DP, Jamil RT, Mahajan K. Nocturnal Cough. [Updated 2022 Jan 25]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK532273/
- Alsubaie H, Al-Shamrani A, Alharbi AS, Alhaider S. Clinical practice guidelines: Approach to cough in children: The official statement endorsed by the Saudi Pediatric Pulmonology Association (SPPA). Int J Pediatr Adolesc Med. 2015 Mar;2(1):38-43. doi: 10.1016/j.ijpam.2015.03.001. Epub 2015 Mar 20. PMID: 30805435; PMCID: PMC6372369.
- Colds, coughs and ear infections in children - NHS, accessed 09/11/2022, available at https://www.nhs.uk/conditions/baby/health/colds-coughs-and-ear-infections-in-children/
- Cough in Children | AAAAI, accessed 10/11/2022, available at https://www.aaaai.org/tools-for-the-public/conditions-library/allergies/cough-in-children
- Coughing - Johns Hopkins All Children's Hospital, accessed 10/11/2022, available at https://www.hopkinsallchildrens.org/Patients-Families/Health-Library/HealthDocNew/Coughing
- ChPL Mucosolvan, 30 mg/5 ml, syrop, zatw. 04.2024.
- Common Cold | Antibiotic Use | CDC, accessed 04/10/2022, available at https://www.cdc.gov/antibiotic-use/colds.html
- ChPL Mucosolvan Mini, 15 mg/5 ml, syrop, zatw. 04.2024.
- Kardos P, Dinh QT, Fuchs KH, Gillissen A, Klimek L, Koehler M, Sitter H, Worth H. German Respiratory Society guidelines for diagnosis and treatment of adults suffering from acute, subacute and chronic cough. Respir Med. 2020 Aug-Sep;170:105939. doi: 10.1016/j.rmed.2020.105939. Epub 2020 Apr 25. PMID: 32843157.
- ChPL Mucosolvan Tabletki, 30mg/1 tabletka, tabletki, zatw. 04.2024 , ChPL Mucosolvan Mini, 15 mg/5 ml, syrop, zatw. 04.2024., ChPL Mucosolvan Syrop, 30 mg/5 ml, syrop, zatw. 04.2024.
- de Souza TH, Nadal JA, Nogueira RJN, Pereira RM, Brandão MB. Clinical manifestations of children with COVID-19: A systematic review. Pediatr Pulmonol. 2020 Aug;55(8):1892-1899. doi: 10.1002/ppul.24885. Epub 2020 Jun 15. PMID: 32492251; PMCID: PMC7300659.
- Brewster, R.C., Parsons, C., Laird-Gion, J., Hilker, S., Irwin, M., Sommerschield, A., Michaelis, K.A., Lam, M., Parsons, A. and Mansbach, J.M., 2022. COVID-19–Associated Croup in Children. Pediatrics, 149(6).
MAT-PL-2301777